De Citroën XM werd in 1989 geïntroduceerd. De XM zou ruim 11 jaar in productie blijven. Op 5 juni 2000 verliet de allerlaatste XM, een V6 Exclusive Automatique in de kleur Gris Fulminator de productielijn in Rennes-la-Janais. Dat was overigens nog geen jaar na het bezoek van de Citroën XM Club Nederland aan de fabriek.

 

In die 11 jaren zijn er natuurlijk nogal wat wijzigingen en verbeteringen aan de XM doorgevoerd. Wat te denken van de restyle in de zomer van 1994 of de upgrade naar Hydractive II even daarvoor. Daar gaan we al de evolutie is een mix van techniek enerzijds en uitrustingsverschillen anderzijds. Dit betoog gaat voornamelijk over de technische ontwikkeling van de XM. De nadruk zal bij deze "Evolution XM" liggen op de modeljaren vanaf 1992 tot het einde van de productie. Ter verduidelijking: een modeljaarwijziging gaat bij PSA vóór de zomer van het voorgaande jaar in. Of nog duidelijker: modeljaar 1994 begint produktie-technisch omstreeks mei 1993.

 

 

Modeljaar 1992 ORG.NR. 5271

Wijziging van de remschijven en blokken vanaf 03/91. Het oppervlak van zowel schijven als blokken wordt vergroot. Voor: remklauwen en remschijven f 283 mm. Vanaf ORG.NR. 5583 introductie van de nieuwe stoelbekleding Velours Lille (Comfort) en Velours Marina (Ambiance).

 

Carrosseriekleuren: Sable Phénicien, Blanc Meije, Bleu Memphis, Gris Dolmen, Gris Basalte, Gris Cristal, Gris Silex, Noir Verni, Bleu Saphir, Rouge Mandarin, Gris Gabion, Vert Triton.

 

 

Modeljaar 1993 ORG.NR. 5623

Introductie van het tweespakig stuurwiel, een vernieuwde verlichtingschakelaar geïntegreerd in de richtingaanwijzerschakelaar en een wijziging (omkering) van de aansluitingen van de tweeters (mannetje wordt vrouwtje) vanaf organisatienummer 5594.

 

Carrosseriekleuren: Sable Phénicien, Blanc Meije, Bleu Sirène, Bleu Sidéral, Bleu Saphir, Gris Quartz, Gris Basalte, Gris Silex, Noir Verni, Rouge Mandarin, Rouge Opéra, Gris Gabion, Vert Triton, Vert Véga.

 

 

Modeljaar 1994 ORG.NR. 6031

De XM V6 wordt vanaf modeljaar '94 aangedreven door een nieuwe motor die in de volksmond de naam V6 Couple zal dragen. Deze nieuwe motor (motorcode ZPJ) krijgt een gewijzigde inhoud: van 2975 cm³ naar 2963 cm³. Deze vermindering wordt verkregen door inkorten van de slag naar 72,3 mm (was 73 mm) en een verbreding van de diameter van de verbrandingskamer van 92 mm naar 93 mm.

 

Tevens wijzigen bij de nieuwe motor de injectiecomputer, motordraadbundel en injectoren. Tot slot vindt er een ontwikkeling van de instelling van de nokkenas plaats.

 

Alle dieselmotoren zijn voorzien van een zuiveringssysteem met een recirculatie van de uitlaatgassen (EGR). De 141 pk Turbo CT motor (RGY) wordt vanaf ORG.NR. 6263 vervangen door de 150 pk RGX variant en krijgt holle zuigers, een andere cilinderkop en een andere injectiecomputer. Het doel van de wijzigingen is een rustiger maar iets krachtiger karakter. Naast de V6 modellen krijgen nu ook alle 4-cilinder modellen een gecodeerde startbeveiliging.

 

De mechanische versnellingsbak BE3 krijgt een gewijzigde overbrenging van de 2e versnelling (23x43). De Turbo CT krijgt de beschikking over de 4HP18 automatische versnellingsbak. Bij de wielophanging van de V6 en V6.24 wijzigt ook het één en ander. De V6-en krijgen andere veerbollen vóór (inclusief de hydractive-bol). Alle modellen krijgen een nieuw scharnier van de voorste triangel en een elastische ophanging van het achterbruglichaam (de zogenaamde meesturende achteras). Deze is dus niet, zoals velen denken, bij de restyle van de XM in modeljaar 1995 ingevoerd. Vanaf 1 juli 1993 wordt de onderhoudsinterval voor benzinemodellen verhoogd naar 15.000 kilometer. Overigens krijgen de modellen voor Duitsland al de verstevigingsbalken in de portieren.

 

Kleurengamma 1994: Blanc Banquise, Rouge Opéra, Bleu Mondial, Bleu Saphir, Gris Crépuscule, Vert Triton, Sable Phénicien, Gris Quartz, Gris Dolmen, Gris Silex, Noir Verni, Rouge Mandarin, Gris Gabion en Vert Véga. Binnenbekleding: Comfort: Lille Velours, Ambiance: Marina Velours, V6: Cuir Ouragan, Cuir Savane of Alcantara+Velours.

 

TYPE 2

 

 

Modeljaar 1995 : Restyle Xm ORG.NR. 6383

Modeljaar '95 wordt in eerste instantie gekenmerkt door de facelift die de Xm zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant ondergaat. Van buiten wijzigen de voor- en achterbumper, grille, ruitenwissers voor en achter, zijclignoteurs, spiegels (ovaal en meegespoten), achterspoiler en wieldoppen/velgen.

 

Aan de binnenkant zien we vooral het nieuwe dashboard en instrumentenpaneel,de stuurkolomhoes en het stuurwiel met airbag en uiteindelijk de stoel- en interieurbekleding.

 

Naast een airbag worden pyrotechnische gordelspanners standaard op alle modellen geleverd, zoals ook een hoogfrequente afstandsbediening (al of niet met supervergrendeling). De rechterbuitenspiegel kan met een indexeerbaar geheugen voor 3 standen besteld worden. De tiptoets ruitbediening wordt met een anti-klemvoorziening uitgerust. Verstevigingsbalken en absorberende blokken in de portieren ter bescherming bij zijdelingse aanrijdingen worden standaard op alle modellen gemonteerd.

 

Twee nieuwe motoren doen hun intrede, de 135 PK sterke 2.0i-16V (1998 cc) ook wel aangeduid als RFV of XU10J4R en de 130 PK genererende 2.5 Turbodiesel (2446 cc) ook wel THY of DK5ATE genaamd. Gemakshalve duiden we deze motoren verder als RFV en THY aan.

 

De nieuwe THY motor kan worden gekoppeld aan de nieuwe MG5T versnellingsbak. Die bak wordt ook gebruikt voor de ZPJ (V6) en ZPJ4 (V6.24). Hiermee vervalt voor die laatste twee modellen de ME5T-bak. De RFV en THY worden voorzien van het SC/MAC-systeem. Dat is een anti-inzak voorziening die de XM op hoogte houdt na het afzetten van de motor. Ook worden deze twee modellen voorzien van de nieuwe 6+2 plunjer hogedrukpomp. Hierdoor vervalt de stuuropbrengstverdeler (het zwarte hydraulische blokje vlakbij de voorraadbol) en wordt de stuurbekrachtiging gevoed door de 6 plunjers enerzijds en de vering en remmen door de 2 resterende plunjers anderzijds.

 

Het nieuwe gamma voor de XM berline bevat 3 niveaus, te weten SX, VSX en Exclusive. Voor de Break is de Exclusive uitvoering niet leverbaar.

 

Een aantal modellen krijgt gewijzigde veerpoten, stabilisatorstangen en achterveercilinders. De THY ontvangt tevens een nieuw ontwikkelde hydractive computer.

 

Bij de THY, ZPJ en ZPJ4 worden hydraulische koppelingsbedieningen gemonteerd. Nieuw is ook de electronische kilometerteller-aandrijving met een sensor in de versnellingsbak op alle modellen.

 

Vanaf ORG.NR 6597 wordt de schoksensor in het motorcompartiment gemonteerd. Die sluit na een aanrijding of andere schok de benzinetoevoer af. Wie de knop indrukt, merkt dat de motor daarna weer start.

 

Nieuwe carrosseriekleuren: Bleu Stratos, Vert Poseidon, Rouge Cerise en Brun Quad.

Vervallen kleuren: Rouge Opéra, Vert Triton, Gris Dolmen, Gris Silex en Rouge Mandarin.

De SX versie wordt uitgerust met Velours Mégalithe, de VSX met Velours Louvre en de Exclusives behouden de oude combinaties.

 

 

Modeljaar 1996 ORG.NR. 6750

Na de zeer ingrijpende wijzigingen van modeljaar 1995 volgen de kwaliteitsverbeteringen elkaar jaarlijks in hoog tempo op. DAt gaat tot het eind van de productie door. Deze verbeteringen zijn met name gericht op verhoging van het comfort, de veiligheid en het milieu. De 6+2 HD-pomp wordt vanaf nu op alle XM modellen geleverd behalve de V6. Door montage van een andere dynamo krijgen de v-snaren 6 i.p.v. 5 banen. Wagens met airconditioning krijgen een automatische riemspanner.

 

De vervangingsinterval voor bougies wordt verhoogd van 30.000 naar 60.000 kilometer. De injectiecomputers worden geherprogrammeerd en voldoen aan emissienorm L3 (Europese norm EURO96). Motor RFV krijgt tevens een nieuwe katalysator met een verhoogd gehalte aan edelmetalen (code PSA K103). Ook krijgt de RFV kleinere nokkenaslagers (23mm, voorheen24mm) en andere cilinderkoppen, nokkenaslagercarters en nokkenassen.

 

De Turbo CT motor RGX krijgt ook een andere katalysator (PSA K058) en een andere injectiecomputer met een programmeerbare flash-eprom.

 

De 2,5 Turbodiesel maakt een reeks ontwikkelingen door vanwege de nieuwe emissienorm L3. Het blok krijgt een nieuwe inspuitcomputer, motordraadbundel, katalysator, uitlaat, luchtdruksonde, inlaatluchtverdeler, EGR, gloeibougies. to slot volgt nog een luchtdebietmeter ná het luchtfilter en een elektroklep voor progressieve bediening van het gasklephuis op het inlaatspruitstuk.

 

Er komt een vernieuwde BE3-bak voor de RFV en Xm D12 met scheve vertanding van de achteruitversnelling. Hiervoor zijn aangepast de primaire as, het schakeltandwiel van de achteruit en de 1e/2e synchromeshes. Voor nog meer rijcomfort wordt de Turbo CT RGX voorzien van een gewijzigde koppelomvormer in de 4HP18-automaat. De 4HP18 en de ME5T-bak ontvangen voor alle modellen gewijzigde aandrijfassen in buisvorm. De diameter is nu 40 mm in plaats van 30 mm.

 

Hydractive computers krijgen af-fabriek een upgrate van de referentie-software (H4 S2J2G). Veercomputers van het type H4 S2G2G, H4 S2H2G en H4 S2I2G kunnen door een nieuwe H4 S2J2G veercomputer worden vervangen.

 

Modellen Turbo CT en 2.1 TD hebben een nieuwe bedieningsplunjer voor de stuurbekrachtiging met een doorsnede van 6 cm³ i.p.v. 4 cm³ . Deze wijziging komt het rijcomfort ten goede.

 

Het ABS van leverancier Bendix wordt vervangen door Teve" op alle typen, behalve V6.24. Ontluchten van het ABS-blok is niet meer mogelijk. De ABS-computer wordt gemonteerd op het blok zelf, een veiligheidsrelais wordt toegepast op de voeding op de accubak en tenslotte wordt gebruik gemaakt van nieuwe snelheidssensoren.

 

Op het instrumentenpaneel vervalt het controlelampje voor stadslichten. Deze plek is gereserveerd voor de zij-airbags. Een aanzienlijk aantal draadbundels wordt gewijzigd en onder meer voorzien van geborgde stekkers. Mede hierdoor wijzigen de bedieningsrelais van de koelventilatoren, de centrale modulator koelwatertemperatuur (BITRON), de motor van de gefaseerde ruitbediening en wordt het injectierelais gewijzigd in een dubbele uitvoering. Een nieuw tellerblok zorgt ervoor dat de dashboardverlichting uitsluitend brandt indien de verlichting ingeschakeld is. Op het toetsenbord van de startbeveiliging wijzigen enkele toetsen en de standaard fabriekscode wijzigt van 0001 in 1111. Ter verhoging van het comfort worden uitsluitend nog aircocompressoren met variable inhoud gemonteerd.

 

Nieuwe carrosseriekleuren: Beige Ivoire Clair, Bleu Mauritius, Bleu Buckingham, Bleu Amiral en Rouge Griotte.

Vervallen kleuren: Bleu Mondial, Bleu Saphir, Sable Phénicien en Rouge Cerise.

 

 

Modeljaar 1997 ORG.NR. 7109

De 2.1 D12 en 2.0i-8V motoren worden uit productie gehaald. De laatste is in Nederland sinds de restyle in 1995 al niet meer leverbaar. In alle Europese landen is emissienorm L3 voor zowel benzine- als dieseluitvoeringen verplicht en dus standaard op de Xm. Alleen de V6.24 mag nog geleverd worden volgens norm Z (US83).

 

Vanaf organisatienummer 7147 vervangt Bosch injectiecomputer MP5.2 de oudere MP5.1.1 op de RFV motor. De computers zijn niet uitwisselbaar. MP5.2 beschikt over een flash-eprom en de 2.0i-16V wordt tevens voorzien van een nieuwe motordradenbundel, lambdasonde en elektroklep koolstoffilter. Ook is een stevigere constructie tussen motor en versnellingsbak bereikt door het plaatsen van twee gegroefde versterkingen in het oliecarter. De dynamosteun is gewijzigd en van gietijzer gemaakt om zowel HD-pomp als dynamo te kunnen dragen.

 

De 2.1 TD P8C motor wordt voorzien van een nieuw benzinefilter met interval van 30.000 kilometer. Het dieselfilter dient om de 10.000 km ontlucht te worden. De gaspedaalsensor van Bosch is vervangen door een type vam Lucas Diesel.

 

De 2.0i-16V RFV wordt vanwege een gewijzigde bevestiging van het koppelingscarter voorzien van een andere BE3-bak.

 

Wederom volgt een nieuwe hydractive computer (code H5 S2J2G). Deze kan de typen H4 S2J2G, H4 S2H2G, H4 S2I2G en H4 S2G2G zonder meer vervangen.

 

Met behulp van de hoogfrequente afstandsbediening is nu uitschakeling van de startbeveiliging gedurende een minuut mogelijk. Een nieuwe (puls)schakelaar voor de achtermistlampen zorgt ervoor dat deze automatisch doven na het uitschakelen van de gewone verlichting. Het hygrometerlampje op de vochtafscheider van de airco vervalt op alle typen behalve THY. Het kijkglaasje voor het vulmiddel blijft uiteraard gewoon gehandhaafd. Vochtafscheiders met en zonder hygrometerlampje zijn niet onderling uitwisselbaar.

 

Nieuwe carrosseriekleuren: Gris Graphite, Sable d’été.

Vervallen kleuren: Gris Crépuscule, Gris Gabion.

 

 

Modeljaar 1998 ORG.NR. 7511

Een nieuwe V6 motor, ES9J4 of XFZ genaamd, doet zijn intrede en bevat standaard 24 kleppen. Ook laten twee nieuwe versnellingsbakken voor dit model van zich spreken; de mechanische 5-bak ML5T (die de MG5T opvolgt) en de ZF automaat 4HP20 met vier versnellingen vooruit en elektronische aansturing van het schakelen. Ook de V6 krijgt nu de 6+2 plunjer pomp en een specifieke stuurbekrachtiging met een drukregelaar. Het anti-inzak systeem SC/MAC wordt tot slot ook op de V6 gemonteerd.

 

Alle voertuigen met V6 en 2.5TD worden vanaf organisatienummer 7483 voorzien van andere voorremklauwen, blokken en schijven (Berline & Break) en remblokken/schijven achter (alleen Berline). Ook vanaf org.nr. 7483 wijzigen op alle typen Xm de hogedrukregelaars i.v.m. een nieuwe hydraulische toevoer-aansluiting (van de HD-pomp naar de HD-regelaar).

 

Wijzigingen in het elektrisch circuit laten zich als volgt weergeven: de montage van het 3e remlicht, vervallen van de schakelaar voor de brandstoftoevoer bij de dieselmodellen, uitrusting zij-airbag en dradenbundels dashboard en portieren i.v.m. vervallen optie supervergrendeling. De neus van de XM wijzigt licht door toepassing van een andere grillesteun met daarop iets forsere chevron.

 

 

Modeljaar 1999 ORG.NR. 7847

De onderhoudsintervallen worden wederom verlengd. Benzineuitvoeringen krijgen interval 20.000 i.p.v. 15.000 en dieselmodellen krijgen interval 15.000 i.p.v. 10.000. Deze intervallen zijn gebaseerd op het gebruik van motorolie met kwaliteitsaanduiding API SJ/CF.

 

De XM 2.1TD/P8C gaat voldoen aan de nieuwe emissienorm L4 en heet voortaan XUD11BTE/L4. Om dit te realiseren zijn de volgende componenten gewijzigd of vernieuwd: katalysator, motordradenbundel, voorverbrandingskamer (specifieke cilinderkop), inlaatluchtverdeler, verstuivers, inspuitcomputer en de elektrokleppen van het EGR en gasklephuis. Deze motor is uitsluitend leverbaar met mechanische 5-bak.

 

De XM 2.5TD/THY wordt voorzien van een nieuw brandstoftoevoersysteem en een ander brandstoffilter. Ook de lichtmetalen velgen van de XM ondergaan een wijziging. Velgtype Etoile (de gegolfde velg) wordt voortaan gefabriceerd zonder losse dop in het velghart. De lengte van de schroefdraad (onder de kop) van de wielbouten wijzigt van 46 mm in 42 mm. De schroefdraad in de velg zelf is dus ook gewijzigd. De velg voor de XM Exclusive heet voortaan Ville de Monte Carlo in plaats van Monte Carlo en hier is hetzelfde verhaal voor wat betreft de wielbouten van toepassing. De wielbouten onderling (lange en korte uitvoering) zijn niet uitwisselbaar, behalve voor het reservewiel.

 

TIP: de nieuwe velgtypen kosten nog maar de helft t.o.v. de oude.

 

Een wijziging in het remcircuit dient zich nog tegen het eind van de productie aan. Dit betreft het vervallen van het drukcontact van het remsysteem, waarmee de hydractivecomputer tijdens het remmen de vering in de stugge stand kon schakelen. Als gevolg van deze ingreep is gebruik gemaakt van weer een andere hydractive computer H5 3B2G, die de vering afhankelijk van de voertuigsnelheid in de stugge stand kan zetten d.m.v. de voertuigsnelheidssensor. Deze nieuwe computer kan de volgende generatie computers vervangen: H5 S2J5G, H4 S2J2G, H4 S2I2G, H4 S2H2G en H4 S2G2G.

 

 

Modeljaar 2000 ORG.NR. 8211

Alle XM’s die zijn geproduceerd vanaf organisatienummer 8211 zijn voorzien van motorolie API SJ/CF SAE 5W-30. Deze olie mag niet in voorgaande modellen gebruikt worden.

 

De XM Turbo CT RGX wordt voorzien van een nieuwe oliepomp. Bij de XM 2.1TD P8C verdwijnt de middelste uitlaatdemper. Er vindt wederom een wijziging plaats betreffende de wielbouten voor lichtmetalen velgen. Er wordt een afschuining toegepast in de bevestigingsgaten bij de lichtmetalen velgen en bij de stalen velg van het reservewiel zijn de opzetringen t.b.v. de speciale wielbouten voor lichtmetalen velgen niet meer noodzakelijk.

 

Het organisatienummer (witte of gele lakstempel) in de deuropening verdwijnt als zodanig en wordt verplaatst naar beneden (ca. 20 cm) op een sticker tezamen met de kleurcode en bandenspanningsgegevens. De voorste bevestiging van het subframe krijgt gewijzigde bouten en het uiteinde van een langsligger wordt vervangen.

 

 

Modeljaar 2001 ORG.NR. 8576

Voor het allerlaatste modeljaar van de XM (dat slechts een ruime maand duurde) zijn geen wijzigingen meer doorgevoerd. 23 Mei 1989 was de (commerciële) geboortedag van de XM, 5 juni 2000 gaat de geschiedenis in als sterfdag van de XM. In 11 jaar tijd verlieten ca. 333.400 eXeMplaren de fabrieken in Rennes-la-Janais (Berlines) en in Cérizay bij Heuliez (Breaks).

 

 

 

Kleuren en codes

Beige Tanis

Beige Ivoire

Blanc Banquise EWP

Blanc Meije EWT

Bleu Olympe

Bleu Amiral KNC

Bleu Balmoral KPB

Bleu Buckingham KMV

Bleu Memphis EMQ

Bleu Mauritius KPK

Bleu Mondial KLS

Bleu Saphir

Bleu Saphir Verni NEU

Bleu Sidéral

Bleu Sirène

Bleu Stratos EPG

Brun Castor EEG

Brun Quad EEB

Brun Épice EEQ

Gris Axinite ETM

Gris Basalte

Gris Cristal

Gris Crépuscule ETK

Gris Dolmen ETB

Gris Gabion ERZ

Gris Fulminator EYP

Gris Graphite ETW

Gris Meteore EYY

Gris Silex

Gris Quartz EYC

Ivoire Clair

Noir Verni EXY

Rouge Cérise EKL

Rouge d'Enfer (Multimedia) KJA

Rouge Delage

Rouge Griott Nacré

Rouge Mandarin

Rouge Opéra

Rouge Pivoine EHJ

Sable d’été

Sable Phénicien

Vert Poseidon ESY

Vert Triton.

Vert Véga oud ERY

Vert Vega nieuw KQH

​Vert Amandier ERH

 

 

Met bijzonder veel dank aan Arthur Fryling.